Mimar Sinan türbesi, (1489-1588) İstanbul Süleymaniyedeki Kanuni Sultan Süleyman külliyesinin kuzey doğu ucunda 1588 yılında kendisi tarafından inşaa edilmiştir.
Süleymaniye’de,İstanbul Müftülüğü’nün sütunlu kapısından çıkınca hemen solda,Fetva Yokuşu ile Mimar Sinan Caddesi’nin kesiştiği köşede yer alır. Türbenin yanında bulunan Mimar Sinan’ın evi ile sıbyan mektebi günümüze ulaşamamıştır. Süleymaniye Külliyesi haziresinde bulunan Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan türbeleri ile Mimari Sinan’ın türbesi karşılaştırıldığında, Sinan’ın türbesinin oldukça basit ve mütevazı olduğu görülür. Yapı, son derece ahenkli ölçülerle, adeta bir yüzük taşı gibi bulunduğu üçgen alanın en uç noktasına oturtulmuştur. Türbenin çevresini iki yönden yüksek çevre duvarları kuşatmaktadır. Som mermerden yapılmış sebilin arkasında yer alan türbe, yontma köfeki taşı ile mermerden inşa edilmiştir. Mimar Sinan’ın sandukasının önünde hacet penceresinin üzerinde, yekpare mermerden bir kitabe yer alır. Sülüs yazı ile yazılmış bu kitabe Nakkaş Sai’nin eseridir. Yarı açık türbe, birbirine sivri kemerlerle bağlanmış altı sütunun taşıdığı bir kubbe ile örtülmüştür. Kemer ayaklarının masif görünüşleri, köşelerde sütuncuklarla gizlenmiştir. Mimar Sinan’ın sandukasının baş taşının üzerindeki mermer burma kavuk, son derece zarif biçimde yontulmuştur. Türbenin Mimar Sinan Caddesi’ne bakan avlu duvarına on bir, Fetva Yokuşu’na bakan duvaınra ise, geometrik şebekeli beş mermer pencere açılmıştır. Türbe içinde Sinan’ın mezarı dışında, üç mezar daha vardır ki,bu mezarlardan ikisinin kime ait olduğu bilinmemektedir. İbrahim Hakkı Konyalı, soldaki mezarın Mimar Sinan’ın ikinci karısı Gülruh Hatun’a, sağdakinin de torunu ve aynı zamanda vakfının mütevellisi Derviş Çelebi’ye ait olduğunu ileri sürmüştür. Türbe içerisindeki üçüncü mezar, Neo-Klasik devrin öncülerinden Mimar Ali Talat Bey’e aittir. Ali Talat Bey 19 Ekim 1922’de öldüğünde ,arkadaşları onu hayran olduğu Mimar Sinan’ın yanına gömmüşlerdir. Ali Talat Bey’in mezarı üzerine, kendi arzusu dolayısıyla ismini belirten bir kitabe konulmamıştır. Türbe 1922′de sebille beraber tamamen restore edilmiştir. Mimar Sinan Türbesi’nin kuzey ucuna bitişik, çokgen mermer sebil, yalın bir görünüme sahiptir. Kubbesi betonerme olarak yenilenmiştir. Altı adet demir şebekeli pencere ile dışarı açılan sebilin, geniş saçak altını bir sıra mukarnas dizisi çevreler. Türbe 1938 yılında, İstanbul Vakıflar Başmimarı Vasfi Egeli tarafından restore edilmiştir. Bu onarımda yapının avlu duvarları yıkılmış; lotus ve palmet motifli bir frizle sonuçlanan yeni avlu duvarları yapılmıştır Eski resimlere bakıldığında, yıkılan avlu duvarının muntazam olmayan kaba yontma taştan olduğu, ayrıca bugünkü pencerelerle özgün pencereler arasında da bazı farklılıklar olduğu görülür.Yapı, Süleymaniye Külliyesi restorasyonu kapsamında yenilenmiştir.
Mimar Sinan'ın Türbe Kitabesi
1.Satır-Ey iden bir iki gün dünyâ sarayında mekân
Cây-i asâyiş değildir âdeme milk-i cihân
Hân Süleymân’a olub mi’mâr bu merd-i güzîn
Yapdı bir câmi’ verir Firdevs-i âlâdan nişân
Emr-i şâhile kılub suyollarına ihtimâm
2.Satır-Hızr olub âb-ı hayâtı âleme kıldı revân
Çekmece cisrine bir tâk-ı mua’llâ çekdi kim,
A’ynıdır âyine-i devranda şekl-i kehşân
Kıldı dört yüzden ziyâde mescid-i âlî binâ,
Yapdı seksen yerde câmi’ bu a’zîz-i kârdan
3. Satır-Yüzden artuk ö’mr sürdü âkıbet kıldı vefât
Yattığu yeri Hüdâ kılsın ânın bâğ-ı cinân
Rıhletinin Sâî-i dâi didi târihini
Geçdi bu demde cihândan pîr-i mi’mârân-ı Sinân (996)
Rûhiçün Fâtihâ ihsân ide pîr ü civân
Günümüz Türkçesiyle: Ey dünya denilen sarayda bir iki günlüğüne mekân tutan insan! Dünya, bir sükûn ve emniyet yeri değildir. Kanuni Sultan Süleyman’a mimar olan bu seçkin, mert kişi, öyle bir cami yaptı ki sanki cennettin bir alameti gibidir o. Padişahın emriyle suyolları açmaya özen gösterdi. Hızır (A.S) gibi yetişerek hayat kaynağı olan suyu bu âleme akıttı. 400’den fazla mescit, seksen yerde cami inşa ederek çok izzetli bir iş yaptı. 100 yaşından fazla ömür sürdü ama nihayet oda vefat etti. Allah onun yattığı yeri cennet bahçesi kılsın. Ölüm tarihini Sai Çelebi dua ederek söyledi. Bu zamanda, (Hicri 996, Miladi 1588) yılında dünyadan mimarların piri, üstadı olan Sinan’da geçti. Tüm gençler ve yaşlılar ruhu için birer Fatiha ihsan etsinler.
Kaynaklar:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder